Woski laboratoryjne wykorzystuje się materiał wyciskowy w obrębie jamy ustnej. Stosowany jest do wykonywania większości uzupełnień protetycznych, nie wyłączając protez twarzy, gdzie wymagane jest użycie wosków o specyficznych i często bardzo różnych właściwościach fizycznych.
Podział wosków laboratoryjnych:
- Woski modelowe:
- Wosk modelowy (czerwony, różowy, żółty, biały),
- Wosk używany do formowania płyty protezy,
- Wosk odlewowy (zielony, czarny, granatowy).
- Woski pomocnicze:
- Wosk typu pudełkowego (’boxing’) i woski użytkowe,
- Wosk kleisty (żółty),
- Wosk do pobierania wycisków czynnościowych,
- Wosk do ustalania zwarcia.
- Materiały wyciskowe:
- Wosk korekcyjny,
- Wosk zgryzowy.
Właściwości wosków:
- Temperatura przemiany wewnętrznej,
- Rozszerzalność i kurczliwość cieplna,
- Płynięcie:
- Nabiera znaczenia w przypadku wosków stosowanych do bezpośredniego modelowania wkładów, gdzie:
- Powinien mieć dużą wartość płynięcia w temp.o 5st wyższej od temp jamy ustnej, aby odwzorować detale wypreparowanego ubytku;
- W temp. 37st. Nie powinien już wykazywać tej cechy, aby w trakcie usuwania go z ubytku nie odkształcić woskowego modelu.
- Nabiera znaczenia w przypadku wosków stosowanych do bezpośredniego modelowania wkładów, gdzie:
- Naprężenia wewnętrzne („sprężystość utajona”).
Zastosowanie wosków:
- Wosk modelowy czerwony/różowy:
- Wzorniki zwarciowe-płyty i wały;
- Modelowanie dostawek woskowych;
- Ustawianie zębów w celu późniejszej zamiany wosku na tworzywo akrylowe;
- Kreski zwarciowe;
- Wstępne modelowanie przęseł mostów;
- Inne prace pomocnicze.
Wosk modelowy czerwony/różowy musi mieć odpowiednie właściwości fizyczne, by w temperaturze jamy ustnej nie uległ zniekształceniu i zmiękczeniu, musi być dostatecznie trwały i niełamliwy.
- Wosk modelowy żółty/biały:
- Modelowanie zębów, licówek i koron.
- Wosk odlewowy:
- Modelowanie brył przy odlewach metalowych;
- Woskowe konstrukcje np. szkieletu ruchomych protez.
- Wosk pomocniczy:
- Wytwarzanie modeli;
- Pobieranie wycisków.
- Lutowanie.
- Wosk typu pudełkowego („boxing”) i woski użytkowe:
- Stosowane głównie w procesie odlewania modeli gipsowych z wycisków;
- Zwykle o ciemnym kolorze, wykazują adhezje, co sprawia, że można je przyczepić do łyżek wyciskowych i modeli gipsowych;
- Umożliwiają np. łatwiejsze zaadaptowanie brzegów łyżki standardowej, łyżki perforowanej do wycisków alginatowych;
- W ortodoncji (białe) określane jako woski obwodowe;
- Woski użytkowe używane są również do przedłużania obrzeża łyżek wyciskowych.
- Wosk kleisty (żółty):
- Sklejanie wycisków gipsowych;
- Sklejanie części protez stałych (mostów) przeznaczonych do lutowania;
- Sklejanie części złamanych protez przed ich naprawą;
- Wyjmowanie licówek z modeli woskowych przy wykonywaniu mostów metodą komorową lub grafitową;
- Przyklejanie zębów porcelanowych do szelakowej płyty protezy (przy ustawianiu zębów.
Typy wosków:
- Typ I: WOSKI MIĘKKIE – kształtowanie brzegów i licówek;
- Typ II: WOSKI ŚREDNIE – modele przymierzane w jamie ustnej,w temperaturze umiarkowanej;
- Typ III: WOSKI TWARDE – modele przymierzane w jamie ustnej w klimacie tropikalnym.