Woski laboratoryjne

Woski laboratoryjne wykorzystuje się materiał wyciskowy w obrębie jamy ustnej. Stosowany jest do wykonywania większości uzupełnień protetycznych, nie wyłączając protez twarzy, gdzie wymagane jest użycie wosków o specyficznych i często bardzo różnych właściwościach fizycznych.

Podział wosków laboratoryjnych:

  1. Woski modelowe:
    • Wosk modelowy (czerwony, różowy, żółty, biały),
    • Wosk używany do formowania płyty protezy,
    • Wosk odlewowy (zielony, czarny, granatowy).
  2. Woski pomocnicze:
    • Wosk typu pudełkowego (’boxing’) i woski użytkowe,
    • Wosk kleisty (żółty),
    • Wosk do pobierania wycisków czynnościowych,
    • Wosk do ustalania zwarcia.
  3. Materiały wyciskowe:
    • Wosk korekcyjny,
    • Wosk zgryzowy.

Właściwości wosków:

  • Temperatura przemiany wewnętrznej,
  • Rozszerzalność i kurczliwość cieplna,
  • Płynięcie:
    • Nabiera znaczenia w przypadku wosków stosowanych do bezpośredniego modelowania wkładów, gdzie:
      • Powinien mieć dużą wartość płynięcia w temp.o 5st wyższej od temp jamy ustnej, aby odwzorować detale wypreparowanego ubytku;
      • W temp. 37st. Nie powinien już wykazywać tej cechy, aby w trakcie usuwania go z ubytku nie odkształcić woskowego modelu.
  • Naprężenia wewnętrzne („sprężystość utajona”).

Zastosowanie wosków:

  • Wosk modelowy czerwony/różowy:
    • Wzorniki zwarciowe-płyty i wały;
    • Modelowanie dostawek woskowych;
    • Ustawianie zębów w celu późniejszej zamiany wosku na tworzywo akrylowe;
    • Kreski zwarciowe;
    • Wstępne modelowanie przęseł mostów;
    • Inne prace pomocnicze.

Wosk modelowy czerwony/różowy musi mieć odpowiednie właściwości fizyczne, by w temperaturze jamy ustnej nie uległ zniekształceniu  i zmiękczeniu, musi być dostatecznie trwały i niełamliwy.

  • Wosk modelowy żółty/biały:
    • Modelowanie zębów, licówek i koron.
  • Wosk odlewowy:
    • Modelowanie brył przy odlewach metalowych;
    • Woskowe konstrukcje np. szkieletu ruchomych protez.
  • Wosk pomocniczy:
    • Wytwarzanie modeli;
    • Pobieranie wycisków.
    • Lutowanie.
  • Wosk typu pudełkowego („boxing”) i woski użytkowe:
    • Stosowane głównie w procesie odlewania modeli gipsowych z wycisków;
    • Zwykle o ciemnym kolorze, wykazują adhezje, co sprawia, że można je przyczepić do łyżek wyciskowych i modeli gipsowych;
    • Umożliwiają np. łatwiejsze zaadaptowanie brzegów łyżki standardowej, łyżki perforowanej do wycisków alginatowych;
    • W ortodoncji (białe) określane jako woski obwodowe;
    • Woski użytkowe używane są również do przedłużania obrzeża łyżek wyciskowych.
  • Wosk kleisty (żółty):
    • Sklejanie wycisków gipsowych;
    • Sklejanie części protez stałych (mostów) przeznaczonych do lutowania;
    • Sklejanie części złamanych protez przed ich naprawą;
    • Wyjmowanie licówek z modeli woskowych  przy wykonywaniu mostów metodą komorową  lub grafitową;
    • Przyklejanie zębów porcelanowych do szelakowej płyty protezy (przy ustawianiu zębów.

Typy wosków:

  1. Typ I: WOSKI MIĘKKIE – kształtowanie brzegów i licówek;
  2. Typ II: WOSKI ŚREDNIE – modele przymierzane w jamie ustnej,w temperaturze umiarkowanej;
  3. Typ III: WOSKI TWARDE – modele przymierzane w jamie ustnej w klimacie tropikalnym.